Fjalimi I Madh

Fjalimi i madh (Nutuk) është paraqitur nga Mustafa Kemal Ataturk në Kongresin e Dytë të Madh të Partisë Republikane Popullore, të mbajtur në datat 15-20 tetor 1927. Ky fjalim dhe idetë e përcjellura prej themeluesit të shtetit turk ndryshuan historinë e këtij vendi
“Populli turk ka jetuar gjithnjë me nder dhe krenari. Ky objektiv mund të arrihet vetëm me një pavarësi të plotë. Sado të pasur e me prosperitet të jetë, një popull i privuar nga pavarësia përpara njerëzimit të civilizuar nuk do të ngrihet asnjëherë më lart se të qenit shërbëtor.
Të pranosh protektoratin dhe mbrojtjen e një shteti të huaj nuk është asgjë më shumë veccse të pranosh pamjaftueshmërinë dhe pafuqinë. Në të vërtetë, ata që nuk kishin rënë kaq poshtë, kurrë nuk do ta pranonin mundësinë e sjelljes mbi krye të një zotërie të huaj.
Kurse dinjiteti, krenaria dhe aftësia e turkut është shumë e lartë dhe e madhe. Një popull i tillë më mirë të shkatërrohet tërësisht se të jetojë në skllavëri! Prandaj, ja liri, ja vdekje!
Ja, kjo do të ishte parulla e të gjithë atyre që dëshironin shpëtimin, për një ccast, le të supozojmë se zbatimi i këtij plani do të rezultonte i dështuar. Ccfarë do të ndodhte në këtë rast? Robëri!
Mirë! A nuk do të ishte i njëjtë rezultati me ato të vendimeve të tjera?